Schematherapie is een populaire behandelvorm voor as-II problematiek (met name borderline) en is eveneens ontwikkeld vanuit de ‘traditionele’ CGT. Het idee van de schematherapie is dat de CGT onvoldoende experientiële technieken bied (of bood), waardoor verstand en gevoel te ver uit elkaar blijven liggen (of bepaalde specifieke schema’s die vanuit iemands ontwikkeling te begrijpen zijn iemand in het hier en nu teveel in de weg blijven zitten). Schematherapie biedt een aantal technieken die vaak ook weer gestoeld zijn op eerdere therapievormen uit de jaren ’70. Veel CGT therapeuten bieden geen volledige schematherapie, maar hebben juist deze experientiële technieken weer in hun CGT behandelingen geïncorporeerd, zoals de lege stoeltechniek of imaginaire rescripting.
Belangrijk uitgangspunt van Schematherapie is dat wij allen zowel een ‘strenge’ als een ‘gezonde’ ouder in onszelf naar onszelf herbergen. De gezonde ouder is steunend, validerend, compassievol en meer onvoorwaardelijk. De strenge ouder is voorwaardelijk, vaak negatief en kleinerend en resultaat gericht. Schematherapie richt zich op het verkleinen van de strenge ouder en het versterken van de gezonde ouder in onszelf, om hiermee de relatie met onszelf te verbeteren, het zelfvertrouwen te vergroten en klachten te verminderen.